تپه گنج دره يا «چيا خزينه» در مسير جاده كرمانشاه به هرسين در نزديكي‎ ‎روستاي قيسوند قرار دارد. اين تپه مخروطي شكل حدود شش متر از سطح زمين هاي اطراف‎ ‎بالاتر است‎.
‎اين محوطه نخستين بار در سال 1965 م توسط «فيليپ اسميت» مورد‎ ‎گمانه زني قرار گرفت و در چهار فصل ديگر طي سال هاي 1967، 1969، 1971 و 1974 م‎ ‎اقدام به حفاري آن نمود. در تپه گنج دره، پنج طبقه استقراري شناسايي شد كه از سطح‎ ‎تپه تا خاك بكر با حروف الفبا نشان داده شده است. طبقه‏‎ a ‎جديدترين و طبقه‎ e ‎قديمي‎ ‎ترين طبقات استقراري گنج دره است. طبقه‎ a ‎از سطح تپه تا عمق يك و نيم متري است . در‎ ‎اين طبقه، تعدادي گور دوره اسلامي متأخر و در زير آن بقايايي از اجاق هاي ساده و‎ ‎ديوارهاي دوره نو سنگي كه با خشت هاي قرمز رنگ چيده شده بودند، شناسايي شد. طبقه‎ b ‎از عمق حدو دو متري شروع و تا عمق حدود سه متري ادامه دارد. در اين طبقه فضاهاي‎ ‎مسكوني كه با چينه ساخته شده بودند، شناسايي شد. طبقه‎ c‎نيز از عمق حدود 30/3 متري‎ ‎شروع و تا عمق 90/4 متري ادامه دارد. معماري اين طبقه استقراري نيز چينه اي است‎. ‎طبقه‎ d ‎از عمق حدود پنج متري شروع و تا عمق شش متري ادامه دارد. معماري اين طبقه‎ ‎تركيبي از چينه و خشت است. طبقه‎ e ‎از عمق حدود شش متري شروع و تا عمق هفت متري يعني‎ ‎خاك بكر ادامه دارد. از ويژگي هاي اين طبقه، شناسايي سي حفره بود كه تا عمق پنجاه‎ ‎سانتي متري در داخل خاك بكر كنده شده بودند. اين حفره ها داراي دهانه اي به قطر‎ ‎هفتاد سانتيمتر تا يك متر بودند‎.
‎از بقاياي طبقه استقرار‎ d ‎حدود 144 متر‎ ‎مربع از بافت روستا كاوش شده است. آثار معماري اين طبقه نشان مي دهد در اين دوره‎ ‎ساكنان گنج دره در منازلي كه ديوارهاي آنها را با خشت خام مي ساختند، به سر مي‎ ‎بردند. خشت ها به شكل مكعب مستطيل هاي كوچكي كه سطح آنها كمي بر آمدگي دارد و به‎ ‎نوع «پلانو كانوكس» معروف هستند. طول اين خشت ها بيت پنجاه تا نود و پنج سانتيمتر‎ ‎متغيير است. خانه هاي اين لايه به طور معمول در جهت جنوب شرقي – شمال غربي ساخته‏‎ ‎شده بود. از سنگ براي پي ديوار استفاده نمي كردند و كف ديوار بعضي از اتاق هاي خانه‎ ‎ها با گل اندود شده بود‎.
‎محلات اين دهكده از خانه هايي كه بدون فاصله در‎ ‎كنار يك ديگر بنا شده بودند، شكل گرفته بود. به نظر مي رسد راه ورود به آنها از پشت‎ ‎بام بوده است. در برخي از خانه ها نيز اتاق هاي دو طبقه اي ساخته شده بود. روستاي‎ ‎گنج دره در اين دوره استقراري (طبقه‎ d) ‎در اثر يك آتش سوزي بزرگ كاملاً سوخته و‎ ‎براي مدتي متروك شده است. از جمله يافته هاي گنج دره، تعداد زيادي قطعات سفالين است‎ ‎كه از طبقه‎ d ‎به بالا شروع مي شود. البته از طبقه‎ e ‎نيز يك قطعه سفال خاكستري به‎ ‎دست آمده است و به نظر مي رسد كه نمونه آن نيز از طبقات ديگر شناسايي شده است‎. ‎ظاهراً ساكنان اوليه گنج دوره از سفال گري به اطلاع بودند‎.
‎علاوه بر قطعات‎ ‎سفالين تعدادي از ابزار سنگي از جمله تيغه، خراشنده، سنگ مادرهاي مخروطي و ريز تيغه‎ ‎هاي هندسي نيز به دست آمده است. همچنين تعدادي ظروف سنگي، هاون و دسته هاون، مشته‎ ‎سنگ ساب، چكش سنگي، پيكرك هاي گلي حيوان و انسان، صفحه هاي مدور گلي، سوراخ كن هاي‎ ‎استخواني، درفش و سوزن استخواني، مهره هاي زينتي از جنس صدف نيز در اين محوطه‎ ‎شناسايي شده است‎.
‎از نظر تدفين نيز بقاياي چهل و يك اسكلت شناسايي شده كه‎ ‎متعلق به نوزادان تا افراد مسن است. بچه ها را در گوشه اتاق ها به صورت جمع شده و‎ ‎يا درازكش و افراد بالغ را به طور كاملاً جمع شده، دفن مي كردند. در يك مورد، مردي‎ ‎را همراه گردن بندي با مهره هاي سنگي و صدفي دفن كرده بودند. در كنار بقاياي اسكلت‎ ‎ديگري، آثاري از حصير مشاهد شد كه به نظر مي رسد گاهي از حصير براي پوشش جسد‎ ‎استفاده مي كردند. در يك گور دسته جمعي نيز يك فرد بالغ، يك نوجوان و يك كودك را به‎ ‎هم در داخل تابوت گلي دفن كرده بودند‎.
‎بر اساس آزمايشات انجام شده، طبقات‎ a ‎و‎ d ‎گنج دره از اواخر هزاره هشتم و احتمالاً اوايل هزاره هفتم ق.م آغاز مي شود و‎ ‎تاريخ طبقه استقراري‎ e ‎بين سال هاي حدود 7500 تا 8500 ق. م است‎.