جلوخان
جلوخان به عنوان يك فضاي شهري، عبارت از فضايي ارتباطي به شكل يك ميدانچه است كه از چهار يا سه طرف محصور و داراي فضاي ساخته شده اي است كه به عنوان يك فضاي ورودي، مكث و تجمع مورد استفاده قرار ميگرفت.
عناصر و فضاهاي معماري بازار
حجره (دكان)
حجره يا دكان را ميتوان ساده ترين و كوچكترين، اما مهمترين عنصر و فضاي بازار دانست. مساحت حجرهها بسيار متفاوت و به طور متوسط از ده تا بيست و پنج متر مربع بوده است. حجرههاي واقع در طبقه همكف و هم تراز با سطح معبر به طور معمول نقش يك مغازه يا دكان را داشت، كه كالاهايي در آن عرضه ميشد، در حالي كه حجرههاي واقع در طبقه فوقاني بازارهاي دو طبقه بيشتر به عنوان دفتر كار و فضاي اداري يك تجارتخانه مورد بهره برداري قرار ميگرفت. بعضي از حجرههاي واقع در طبقه فوقاني بازارها نيز به عنوان كارگاه استفاده ميشد.
بعضي از حجرههاي بازار كمي (در حدود پنجاه تا هفتاد سانتي متر) از سطح معبر بالاتر بودند، در اين حالت در برخي موارد در زير هر حجره يك انبار ميساختند. بعضي از حجرهها افزون بر فضاي اصلي، بخشي به صورت صندوقخانه داشتند. صندوقخانه فضايي واقع در انتهاي حجره بود كه با ديواري جدا كننده از فضاي اصلي حجره متمايز ميشد.
حجره نام عمومي فضاي شكل دهنده به كاروانسراها هم هست. حجرههاي كاروانسراها نيز گاه در دو طبقه ساخته ميشدند كه حجرههاي طبقه همكف بيشتر جنبه تجاري يا كارگاهي و حجرههاي طبقه فوقاني اغلب جنبه دفتري و اداري و گاه كارگاهي داشت.