در رشته كوه‌هاي البرز پارك ملي لار با اكوسيستم‌هاي كوهستاني مرتفع و آبي در هفتاد كيلومتري شمال شرقي شهر تهران و در حوزه استحفاظي اداره كل حفاظت محيط زيست استان تهران واقع گشته كه از دو اقليم ارتفاعات فوقاني و مرطوب و سرد تشكيل شده و بارش زيادي به صورت برف ايجاد مي‌كند، به دليل ويژگي‌هاي خاص و جوامع غني گياهي و جانوري تحت حفاظت قرار گرفته و وجود ماهي قزل‌آلاي خال قرمز كه از نادرترين گونه‌هاي آبزي جهان مي‌باشد اهميت اين مجموعه را دو چندان نموده‌است.
تاريخچه
قدمت تاريخي دره لار به قرون اوليه اسلام مي‌رسد و در چند سده اخير به سبب داشتن آب و سبزه خوب مورد توجه خاص بوده‌است كه از ۲۷ سال پيش اين منطقه با وسعت ۷۳۵۰۰ هكتار به پارك ملي تبديل شد، در سال ۱۳۵۷ پاره‌اي تغييرات در حد و حدود منطقه داده شده و از سال ۱۳۶۱ برابر مصوبه شوراي عالي حفاظت محيط زيست به منطقه حفاظت شده تبديل و در سال گذشته نيز منطقه مذكور مجدداً طبق مصوبه شماره ۱۹۷ مورخ ۲۵/۷/۱۳۸۰ شوراي عالي حفاظت محيط زيست به پارك ملي ارتقا يافت و قسمت‌هاي گسترده‌اي از حوزه آبخيز لار نيز با مصوبه قانوني به عنوان منطقه شكار و تيراندازي ممنوع اعلام شده‌است.
در سال ۱۳۵۹ با اتمام ساخت سد لار در پارك ملي لار قسمت اعظم اراضي و مراتع دره لار در محدوده آبي درياچه سد قرار گرفت كه از مرتفع ترين درياچه‌هاي انسان ساز مي‌باشد. چراي بي‌رويه و مفرط دام طي سال‌هاي گذشته، ايجاد راه‌هاي ارتباطي بدون بررسي و ارزيابي و فعاليت‌هاي ديگر بدون در نظر گرفتن ظرفيت موجود موجب آلودگي محيط، تخريب مراتع و فرسايش خاك و گاه خسارات جبران ناپذيري شده‌است.
پوشش گياهي و حيات وحش جانوري
عوامل بوم شناختي، توپوگرافي، خاك و ساير عوامل حياتي، پوشش گياهي و متنوع پارك ملي لار از دير زمان راه تكامل را پيموده و در تركيب آن به ويژه تحت تأثير چراي بي‌رويه دام تغييراتي حاصل شده‌است. به طور كلي پوشش گياهي منطقه از تيپ علفزار مشتمل بر گندميان پايا و بوته زارها و پوشش‌هاي آلپي تشكيل شده و گياهان دارويي صنعتي و غذايي دره لار نيز متنوع و داراي معروفيت و سابقه طولاني است كه مي‌توان از والك، گلپر، چاي كوهي، گل گاوزبان، شيرين بيان، كاسني، آويشن، پيازك، موسير، باريجه و قارچ نام برد. به علت موقعيت ويژه كوهستاني و آب منطقه در فصول مختلف سال پرندگان مهاجر و بومي چون كبك و كبك دري، باكلان، حواصيل سفيد و خاكستري، انواع عقاب و از پستانداران مي‌توان قوچ و ميش البرز مركزي، كل و بز، پلنگ، گرگ، خرس، گراز، شغال و روباه را نام برد كه به علت زيستگاه‌هاي مناسب از رشد خوبي برخوردارند، برخي از خزندگان، دوزيستان و آبزيان پارك ملي لار نيز عبارت‌اند از افعي دماوند، افعي البرزي، يله‌مار، بزمجه، مارمولك، قورباغه و آبزي معروف منطقه نيز ماهي قزل‌آلاي خال قرمز مي‌باشد.
موقيت جغرافيايي و راه‌ها
راه‌هاي اصلي ورود به پارك ملي لار از مسير جاده تهران - آمل پس از ورود به پلور از طريق سه راهي لار كه به پست ورودي واحد محيط زيست دليچاي مي‌رسد بوده، و از طريق جاجرود يا گلندرك مي‌توان وارد جاده سد لار شد و پس از گذشتن از گردنه ايرا به ورودي محيط باني قوش خانه و سپس كمر دشت رسيد. همچنين جاده رودهن به ايرا نيز به قوش‌خانه منتهي مي‌شود.
منبع: ويكي پديا
